به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، ناهید دیناروند کارشناس جمعیت و روانشناسی بالینی و امور خانواده در ویژه برنامه ای با عنوان «تیتریک» که به مناسبت هفته جمعیت با موضوع «فرزند تنهای من، آسیب های تک فرزندی» از سوی مجمع ملی فعالان جمعیت به صورت مجازی برگزار شد، اظهارکرد: آنچه که مد نظر است این است که سالیان سال کشورهای غربی روی افکار و نگرش مردم ما کار کردند و این شعار را به خورد مردم ما دادند، خوراک فکری و فرهنگی مردم ما "فرزند کمتر زندگی بهتر" شد، در صورتی که الآن به این نتیجه رسیدیم که با فرزند کمتر، زندگی بدتری داریم.
امید به زندگی در آقایان و بانوان بالا رفته است
خانم دیناروند ادامه داد: این القاعات ذهنی باعث فرهنگ سازی در بین مردم شد و باور مردم را به این سمت و سو برد و از طرفی هم سبک زندگی مردم عوض شد، امید به زندگی در خانم ها و آقایان بالا رفت و به طور کلی این اتفاق افتاد که چون امید به زندگی بالا رفت پس ما نیاز به تفریح و امکانات بیشتر داریم و از سویی دیگر سطح تحصیلات هم بالا رفته است و این ها هرکدام دغدغه، وقت و زمان های خاص خود را می طلبد و چون زمان خاص خود را می طلبد ما فکر می کنیم اگر فرزند کمتر باشد این امکانات فراهم است، در صورتی که با مدیریت درست و آموزش مهارت های زندگی می توان این مسئله را حل کرد؛ یعنی می شود تحصیلات را ادامه داد و هم رفاه را در حد معقول داشت چون خود خداوند فرموده قناعت، صبر و تعقل باعث می شود تمام این مشکلات سطحی برطرف شود در واقع باید سطح توقعات را کمی پایین آوردو قناعت کرد.
تک فرزندی؛ حس رقابت، تلاش و خلاقیت را از فرزند می گیرد
وی افزود: فرزندی که تمام توجه پدر و مادر به او است، در حقیقت پدر و مادر این عروسک را خودشان هدایت می کنند و نمی گذارند که او کار خودش را انجام دهد و طعم استقلال را بچشد، این تجارب را خودش کسب کند، صبر و تحمل نداشتن ها را بچشد، حس رقابت، تلاش، خلاقیت، ابتکار و تمام این ها را ما، از تک فرزند خود می گیریم چون می خواهیم به جای او فکر کنیم و تصمیم بگیریم. هر چیزی که می خواهد فراهم است و دغدغه ای ندارد که بخواهد تلاش کند، آیا چنین فردی در آینده می تواند عصای پیری من باشد؟ چه امیدی داریم که این تک فرزند عصای پیری ما شود؟ امکان ندارد که این اتفاق بیافتد.
اعتماد به نفس در تک فرزندان پایین است
این کارشناس تصریح کرد: اعتماد به نفس در تک فرزندان پایین است چون تجاربی را کسب نکرده و حس رقابت نداشته است، سختی و تلخی روزگار را نچشیده، زمانی که وارد مدرسه می شود به دلیل اینکه خواهر و برادری نداشته که برای او در زندگی الگو باشد؛ بچه ها باهمدیگر قهر، دعوا، کل کل و به هم اخم می کنند این دعواها درس مهارت و کنار آمدن با مسائل و مشکلات زندگی است و چالش ایجاد می کند این تجربه را کودکان تک فرزند ندارند.
بچه ها در دعواهایشان مهارت می آموزند
خانم دیناروند گفت: مثل آهنی می ماند که با همه پس زدن ها و قهر کردن ها مرتباً گداخته می شود تجارب خواهری و برادری چیزی مجزا است، وقتی پسری خواهر دارد با جنس مونث آشنا می شود و بر عکس یک دختر که برادر دارد نیز به همین صورت است. چنین کودکی که هیچکدام از این تجارب را کسب نکرده و همه چیز برای او فراهم است، بچه ها در دعواهایشان گاهی چیزهایی را رد و بدل می کنند یا اسباب بازی هایشان را با همدیگر تقسیم می کنند، گذشت دارند و ایثار و همدلی را یاد می گیرند، کودکی که فقط با پدر و مادر یا با پدر بزرگ و مادر بزرگ که همه از جنس بزرگسال هستند و همسن با او نیستند که این گذشت ها را یاد بگیرد.
کودک تک فرزند در آینده در مهارت های زندگی دچار مشکل می شود
وی ادامه داد: مثلاً من لقمه در دست دارم نصف لقمه خودم را به برادر یا خواهرم بدهم، زمانی روند زندگی رو به جلو است که این ها را آموخته باشیم این ها جزء مهارت های زندگی هستند، وقتی یک کودک تک فرزند مهارت های زندگی ندارد، وقتی وارد زندگی مشترک یا وارد جامعه می شود، آیا هرچه را که می خواهد به دست می آورد؟ آنقدر پس سری از جامعه و اجتماع یا هم سن های خودش می خورد و مرتب شکست می خورد، به نظر شما چه آسیب هایی به کودک وارد می کند؟
کودکان تک فرزند در اجتماع آسیب پذیر هستند
این کارشناس افزود: تک فرزندان اضطراب، افسردگی و اعتماد به نفس پایین را در پی داشته و حتی نمی تواند در زندگی با همسرش گذشت داشته باشد حاضر نیست از چیزی بگذرد و مرتباً با همسرش مشاجره دارد. نمی تواند همسرش را درک کند، جنس او را نمی شناسد، چون در کودکی با یک دختر بچه نبوده تا بداند نیاز یک دختر بچه با خودش بسیار متفاوت است، این ها را شنیده اما در اطرافش بزرگسالانی بودند که همه چیز را برایش مهیا کرده اند، چنین فرزندی در اجتماع آسیب پذیر خواهد بود.
والدین تک فرزند آرامش روحی ندارند
وی ادامه داد: والدین با داشتن تک فرزند آرامش ندارند و روز و شب به فکر این کودک هستند که او چه می خورد؟ چه کاری انجام می دهد؟ چه وقت بیدار شده؟ چه وقت نشسته؟ مرتباً درگیری فکری خواهند داشت، پدر و مادری که درگیری فکری داشته باشند؛ سلامت روانی شان در خطر است و جالب اینجاست که وقتی سلامت روانی والدین آسیب می بیند روی جسم شان هم تأثیر می گذارد، در سنین پایین این پدر و مادر دچار فشارخون، دیابت، افسردگی و اضطراب می شوند و از طرفی هم همیشه نگران آینده کودک خود هستند، در ضمن آیا این ها مطمئن هستند که در زمان پیری که با امید عصا نشستند این عصا واقعاً سالم است؟
دیناروند گفت: شاید این کودک تک فرزند در طی دوره رشد خود دچار آسیب یا بیماری ای شد، هیچ ضمانتی وجود ندارد. بسیاری از حوادث غیر قابل پیش بینی هستند، این دغدغه و استرس من مادر است که نمی دانم باید چه کنم؟ از طرفی زمانی که این تک فرزند ازدواج می کند، سراغ زندگی خودش می رود، چقدر برای پدر یا مادر پیر که در سن سالمندی هست می تواند سرویس دهد؟ زندگی خودش چه می شود؟ وقت و زمان خودش چه می شود؟
تک فرزند لوس و مثل خشت خامی که بزرگ شده است
این کارشناس بیان کرد: وقتی پدر و مادری چند فرزند داشته باشند تقسیم کار می شود مثلاً یکی او را به دکتر می برد و دیگری به آشپزی مادر و پدر می رسد و دیگری به بهداشت او رسیدگی می کند ولی وقتی تک فرزند باشد این انتظاری نا به جاست که این تک فرزند بتواند رسیدگی کامل به من مادر یا پدر داشته باشد؛ پدر و مادر مرتباً دغدغه دارند که آیا این فرزند می تواند زندگی خوبی داشته باشد و همیشه دلواپس هستند که با همسر و فرزندانش چه می کند؟ چون خودشان می دانند که چه چیزی تحویل اجتماع داده اند. تک فرزند لوس و خشت خامی است که بزرگ شده و حالا تشکیل زندگی هم داده است.
در تک فرزندی فشار مضاعف روی فرزند است
دیناروند ادامه داد: در تک فرزندی فشار مضاعف روی فرزند است چون هم پدر می خواهد آرزوهایش را جامه عمل بپوشاند و هم مادر؛ پس این فرزند چه کند؟ خودش را به چند قسمت تقسیم کند؟ وقتی این تک فرزند من ازدواج می کند دو تا سالمند دیگر هم در طرف دیگر هستند، پدر یا مادر همسرش، یعنی یک نفر است که باید به چهار سالمند سرویس دهد.
شرایط اقتصادی توجیهی برای تک فرزندی نیست
این متخصص افزود: اینکه فقط شرایط اقتصادی را دلیل بدانیم اصلاً دلیل موجهی برای تک فرزندی نیست، طبق تحقیقات و پژوهش های انجام شده در کشور خودمان ثابت شده که افرادی که از لحاظ وضعیت مالی بسیار تأمین هستند فرزند کمتری دارند، حتی من در یکی از این مصاحبه هایی که داشتم، دکتری بود که خانمش هم رئیس بانک بود و یک فرزند داشتند، می توانید به من بگویید که شرایط اقتصادی در این خانوادده چه معنی و مفهومی می دهد؟
تک فرزندان خوب تربیت نمی شوند
وی گفت: پس شرایط اقتصادی به تنهایی ملاک نیست اینکه سبک زندگی ما عوض شده و فکر می کنیم آسایش و آرامش ما در یک فرزند است، و یک فرزند را خیلی خوب می توانیم تربیت کنیم، ولی اصلاً این گونه نیست و اتفاقاً خوب تربیت نمی شود، ولی وقتی چند فرزند داشته باشیم تجربه من مادر هم در تربیت فرزندان بیشتر است، خواهم دید که اشکال یا اشتباه من در فرزند اول چه بوده است برای فرزند دوم این را جبران می کنم، یعنی خودم را از لحاظ علمی، تجربی و آموزشی ارتقا می دهم که باعث رشد من می شود. کسی که تک فرزند است فکر می کند که تمام کعبه آمال و آرزوهاست و همه چیزش عالی است، در صورتی که به غلط این فرزند را تربیت می کند ولی این گونه فکر نمی کند.
سالیان سال بر روی افکار، باور و فرهنگ مردم ما به غلط کار شده است
دیناروندعنوان کرد: هماطور که در ابتدای صحبتم گفتم سالیان سال بر روی افکار، باور و فرهنگ مردم ما به غلط کار شده است برای این تغییر فرهنگ اگر از همین حالا هم اقدام شود بسیار خوب است باید سبک زندگی و نگرشمان را عوض کنیم. مثلا شما دکتر می روید و می گوید که شما چگونه مسواک می زنید؟ شما نشان می دهید و دندانپزشک به شما می گوید که غلط است. سالیان سال و از کودکی به همین نحوه مسواک زده اید آیا در مقابل دندانپزشک می ایستید و می گویید که نه، به من گفتند که این طور مسواک بزن و من این طور مسواک می زنم؟ این گونه نیست.
آموزش؛ برای اینکه نگرش و باور خود را برای تک فرزندی عوض کنیم
وی افزود: آموزش را از هر زمانی که شروع کنیم دیر نیست و الآن زمان آموزش است آموزش برای اینکه نگرش و باور خود را برای تک فرزندی عوض کنیم. یعنی به سمت چند فرزندی برویم، همین هایی که این الگوی فکری را برای ما قالب کرده و تحویل ما داده اند و شکل ظاهری خوبی به آن داده اند تا ما باور کنیم، هرکدام از خودشان ۱۱-۱۰ فرزند دارند.
چند فرزندی باعث امنیت کل جامعه می شود
این کارشناس تصریح کرد: ولی این باور را به خورد ما داده اند که اگر فرزند کمتری داشته باشی هم باشخصیتی، هم بسیار معقول هستی و هم به تمام امورات خودت می رسی، در صورتی که این باور، باور غلطی است. همانطور که ما نزد پزشکی می رویم و او می گوید برای اینکه فشار خون خودت را کنترل کنی نباید نمک زیاد مصرف کنی، روند و سبک زندگی خودم را برای سلامتیم عوض می کنم، حالا هم این دغدغه وجود دارد که برای سلامت جامعه، فرزند و خانواده بهتر است که از تک فرزندی که به صورت یک سندرم درآمده است بیرون بیاییم که این هم به صلاح تک فرزند بوده و هم باعث سلامت پدر و مادر شده و هم باعث امنیت کل جامعه خواهد بود.
زوجین از فرصت های طلایی زندگی شان به نحو احسن استفاده کنند
دیناروند گفت: شرایط ایده آل یعنی باید در ابتدا سلامت جسمی و روانی من تأمین باشد، اینکه انتظار بکشیم تا شرایط اقتصادی ما بهتر شود با شرایطی که الان وجود دارد زمان بر است وقتی زمان بر است زمان طلایی برای یک زن از دست می رود، زمان چیزی طلایی است باید این را به دست بیاورم نه شرایط اقتصادی. ما حتی در آموزه های دینی خود هم داریم که خداوند می فرماید: "وجود فرزند باعث رحمت و برکت است". پس اگر ما به آموزه های دینی خود امید داشته باشیم به لطف پروردگارمان امید داشته باشیم دیگر نیازی به این انتظار نیست چون فرصت های طلایی از دست می رود و عقل سلیم این است که من از فرصت های طلایی خود به نحو احسن استفاده کنم.
رشد جمعیت رشد اقتصادی کشور را رقم می زند
وی ادامه داد: رشد جمعیت نگاهی چند بعدی است، نگاه به امنیت کشور، رشد اقتصادی یک کشور و تمام این ها به نسل جوان برمی گردد، اگر تک فرزند ها همین طور ادامه داشته باشد نیروی جوان کشورمان افت پیدا کرده و پایین می آید و جامعه ما به سمت پیری و سالمندی می رود.
نیروی مولد اقتصادی و چرخ اقتصاد ما نیروی جوان هستند
این کارشناس افزود: جامعه ای که از لحاظ نیروهای جوان ۶۵- ۱۵ ساله هستند اگر تعداد این ها کم شود امنیت جامعه ما کمتر می شود و از طرفی هم از لحاظ اقتصادی هم ما حرفی برای گفتن نخواهیم داشت چون نیروی مولد اقتصادی و چرخ اقتصاد ما نیروی جوان هستند و اگر هر خانواده یک فرزند داشته باشد چه کسی چرخ اقتصادی مملکت را می چرخاند؟ چه کسی باعث رشد و ترقی اجتماعی کشور می شود؟
نیروی سالمند علاوه بر خانواده بر دولت و بیمه ها فشار تحمیل می کند
دیناروند بیان کرد: فرد سالمند رمقی ندارد که بخواهد چرخ اقتصاد را بچرخاند و از طرفی هم فشار مضاعفی برای نگهداری سالمند خواهیم داشت که روی بیمه ها و دولت خواهد بود، هزینه ای اضافی برای نگهداری سالمند، برای بیماری هایی که در طی دوره سالمندی، سالمندان را تهدید می کند، هزینه مضاعفی علاوه بر خانواده بر دولت و بیمه ها هم این فشار وجود دارد؛ در واقع آسیبی است که به خانواده و دولت در آینده کشور ما زده می شود.
جوان سازی کشور دغدغه رهبری است
وی ادامه داد: از سال ۱۳۹۳ مقام معظم رهبری مرتباً این دغدغه را داشتند و تأکید بر جوان سازی کشور داشتند به دلیل رشد اقتصادی و معضلاتی که از سالمندی در آینده گریبان گیر کشور ما خواهد شد، کشور ما کشوری مقتدراست که همیشه باید این اقتدار را حفظ کند، این دغدغه ها به صورت کامل انجام نشده است و ما انتظار داریم که سیاست گذاران ما بیشتر همت کنند و به این مسئله حیاتی اهتمام بورزند، باید برای مردم مشوق هایی را قرار دهند که این مشوق ها می تواند مالی، هزینه های زایمان، حمایت از زنانی که شاغل هستند و ... باشد و همه این ها باید دست به دست هم دهند تا این مشوق ها راهنمای مردم شوند تا از این بحران به سلامتی بیرون بیاییم.
افزایش مرخصی زایمان زنان؛ حمایت از مادران شاغل برای نگهداری فرزندان و تعلق حق عائله مندی امیدی برای فرزند آوری بیشتر
این متخصص گفت: در حال حاضر اتفاقات خوبی افتاده است ولی ما قانع و راضی از این اتفاقات کوچک نیستیم ولی خوشحال هستیم که این ها به عنوان پله و گام هایی برای گام های بلندتر و بزرگ تر هستند، از جمله اینکه مرخصی زایمان را از ۶ ماه به ۹ ماه تغییر داده اند و هرچند که بعضی از سازمان ها هنوز یک حالت گارد دارند ولی قابلیت اجرا داشته و موانعی را که باعث پیشگیری از بارداری می شود را برداشته اند. در حقیقت سمت و سو نوری است که باعث می شود که اتفاقات خوبی بیفتد، مواردی را داشتیم که شاغل بودند و وقتی مرخصی زایمان بیشتر شده درصدد بودند که بچه های دوم و سوم خودشان را بیاورند و هیچ مشکلی هم نداشتند.
اقتدار کشور بسته به نسل جوان دارد
دیناروند افزود: باور دارم که مردم ما همیشه در صحنه بودند و هرکجا که دغدغه حیثیت اقتدار ملت باشد مردم همیشه حضور پررنگ دارند، الآن همان جا هستیم و اقتدار کشور ما بسته به نسل جوان ماست، به امید خداوند همین حالا برای فرزند دوم و سوم تصمیم جدی بگیرند؛ توصیه ما به داشتن فرزند چندم است چون برای من پدر و مادر مطمئناً دارای اثرات خوبی خواهد بود.
مهارت اجتماعی کودکان با فرزند دوم و سوم تامین می شود
وی ادامه داد: باید مهارت اجتماعی کودک بالا باشد و تنها راه حل؛ داشتن فرزند دوم و سوم است. فرزند دوم و سوم هم به خودتان و هم به فرزندتان کمک می کند. می خواهیم بچه ای که تک فرزند است را مشغول کنیم، خواهر و برادر که ندارد که با او بازی کند پس مجبوریم که برایش تبلت بخریم، مجبوریم بازی های رایانه ای در اختیار او بگذاریم، بچه ای که هیچ گونه مهارت اجتماعی را یاد نگرفته است در آینده، وبال گردن من خواهد بود.
وقتی یک بزرگسال به دنیای بچگی برود خودش سالم است
این متخصص تصریح کرد: چطور می گویند که تک فرزند خیلی خوب تربیت می شود اتفاقاً خیلی بد تربیت می شود. برای اینکه مرتباً پای بازی های کامپیوتری و دنیای مجازی خودش نشسته است در عالمی است که مهارت های اجتماعی او ارتقا پیدا نمی کند. ما مادرانی را داریم که بی حوصله هستند کسی که شش فرزند دارد با شش فرزند خود بازی می کند و حوصله او محک می خورد و به کمال رسیده است، آنقدر با این بچه ها سر و کار دارد و آنقدر به خودش این امیدواری را داده که متفاوت است، وقتی یک بزرگسال به دنیای بچگی برود خودش سالم است. بازی با کودک درون باعث نشاط، سرزندگی و سلامت روانی پدر و مادر و به تبع آن سلامت جسمانی والدین را دوچندان می کند.
کسی که چند فرزند دارد به تعداد فرزندانش کودک درون خودش را حفظ می کند
وی خاطر نشان کرد: از لحاظ بهداشت روانی می گویند اگر می خواهید سالم باشید کودکی کنید یکی از شعارهای روان شناسان برای سلامت روان کودک این است که کسی که چند فرزند دارد به تعداد فرزندانش کودک درون خودش را حفظ می کند و با نشاط تر و شاد تر است تا خانمی که بی حوصله و بی رمق است و یک فرزند هم دارد شعارش هم این است که کودکم را خیلی خوب تربیت می کنم. وقتی تو حوصله کودکت را نداری چطور می توانی او را تربیت کنی؟
اگر زندگی شادی می خواهید؛ فرزند بیاورید
دیناروند در خاتمه گفت: همانطور که به توصیه پزشک برای درمان گوش می کنیم و آن را برای سلامتی جسم خود انجام می دهیم؛ توصیه می کنم که برای سلامت جسم، روان و طول عمر بانشاط تان که شاداب باشید فرزند بیاورید.
انتهای پیام/ پوست چیان
